W dzisiejszej rzeczywistości urządzenia służące do komunikowania się i wymiany informacji na pewnym etapie rozwoju każdego dziecka stają się nieodłącznym elementem jego życia. Wiele dodatkowych możliwości daje dzieciom wbudowany w smartfon dostęp do internetu, dlatego niezmiernie ważne jest obserwowanie i badanie nowej przestrzeni, w której zaczyna funkcjonować młody człowiek.

Podarowanie dziecku narzędzia z dostępem do zasobów online, a przy tym brak kontroli nad czasem spędzanym w sieci, często wiąże się z ryzykiem kontaktu młodych użytkowników internetu z nieodpowiednimi dla nich treściami.

Pierwsza styczność

Według badania NASK zrealizowanego w czwartym kwartale 2021 roku pt.: „Nastolatki wobec pornografii cyfrowej” młodzi ludzie pierwszy raz mieli styczność z pornografią średnio w wieku 12 lat. Ponad co trzeci (35,1%) wskazał, że umożliwił mu to przede wszystkim telefon/smartfon z dostępem do internetu, czyli narzędzie, które pozwala na korzystanie z sieci w dowolnym miejscu i czasie bez kontroli rodziców. Ponad co ósmy 16-latek pierwszy raz tego typu treści obejrzał na komputerze stacjonarnym (12,3%), a co dziewiąty na laptopie (11,3%). Młodsi respondenci (12- i 14-latkowie) zdecydowanie najczęściej deklarowali, że używali w tym celu telefonu komórkowego bądź smartfona (33,3%).

Co sprawia, że dostęp jest ułatwiony?

Nastolatki statystycznie bardzo często oglądają treści o charakterze seksualnym, na co szczególny wpływ mają tzw. kanały dotarcia, czyli narzędzia, za pomocą których mają do nich dostęp. Ponad trzy czwarte (76,2%) starszych oraz niespełna trzech na czterech (66,9%) młodszych uczestników badania wskazało, że to telefon komórkowy bądź smartfon umożliwia im dostęp do treści pornograficznych w internecie. Drugie miejsce zajęła odpowiedź, że kontakt z tego typu materiałami ułatwia nastolatkom także laptop bądź komputer stacjonarny. Ponad co szósty (16,7%) młodszy i co siódmy (14,6%) starszy badany jako narzędzie dotarcia do szkodliwych treści wybrał laptop. Częściej niż co dziewiąty młody użytkownik sieci wybrał jako kanał kontaktu z treściami pornograficznymi komputer stacjonarny (młodsi respondenci – 12,1%, starsi respondenci – 14,0%). Z tradycyjnej możliwości dostępu do treści seksualnych poprzez kanały telewizyjne korzysta prawie co dziesiąty (9,2%) 12- i 14-latek, a w przypadku 16-latków jedynie 6 na 100 wskazało taką odpowiedź.

Eksperci wielokrotnie zaznaczają, że zanim dziecko sięgnie po urządzenie cyfrowe, dorośli powinni znaleźć czas, aby pomóc mu zapoznać się z wirtualnym światem, nauczyć je rozpoznawać pojawiające się w sieci zagrożenia oraz reagować na niebezpieczne sytuacje.