Z internetowych zakupów korzystają nie tylko młodzi ludzie, ale coraz częściej także dorośli w wieku 50+. Popularność internetowych zakupów powoduje, że bardzo ważnym zagadnieniem staje się dbałość o bezpieczeństwo własnych finansów i wystrzeganie się pułapek stosowanych przez nieuczciwych sprzedawców.
W raporcie „E-commerce w Polsce 2022. Gemius dla e-Commerce Polska” możemy znaleźć informacje, że odsetek internautów, którzy deklarują kupowanie online w 2022 roku wynosi 77%, przy czym dużo więcej osób dokonuje zakupów na stronach polskich (75%) w porównaniu ze stronami zagranicznymi (32%). Na liście czynników, które najbardziej motywują internautów do e-zakupów znalazły się m.in.: dostępność całą dobę (75%), brak konieczności jechania do sklepu (74%), a także ceny atrakcyjniejsze niż w sklepach stacjonarnych (67%). Urządzenia najczęściej wskazywane przez respondentów do e-zakupów to smartfon (75%) i laptop (73%), a niewiele ponad 40% używa do zakupów online komputera stacjonarnego. Grupa osób najczęściej kupująca przez internet to ludzie młodzi, od 35 do 49 lat – w tej grupie wiekowej co trzeci robi zakupy online. Blisko jedna trzecia osób po 50. roku życia również kupuje za pomocą sieci.
A co nam mówią te dane w kontekście zagrożeń?
Handel w sieci staje się coraz bardziej popularny, a to wpływa także na większą pomysłowość nieuczciwych sprzedawców i cyberprzestępców. Sposoby ich działania z roku na rok są coraz bardziej udoskonalane, dlatego kupujący powinni zachować szczególną czujność i rozwagę na każdym etapie robienia e-zakupów, a czasami nawet wcześniej, zanim trafią do e-sklepu.
Zarówno przed zakupami, jak i po niemiłych doświadczeniach z cyberprzestępcami, warto zapoznać się z radami ekspertów. W tym celu Zespół CERT Polska działający w NASK przygotował poradnik z praktycznymi poradami na temat bezpiecznych zakupów online, w którym przestrzega: na co zwracać uwagę, jak działać, a czego się wystrzegać, aby robienie zakupów online było tylko przyjemnością.
Oto kilka rad ekspertów CERT Polska dotyczących bezpiecznych zakupów:
- Kupuj tylko z wiarygodnych stron:
– przed zakupem dokładnie zapoznaj się z ofertą sklepu;
– jeśli strona namawia do otwarcia linku, sprawdź, czy link jest poprawny i czy nie odsyła do podejrzanej strony;
– unikaj kupowania w sklepach, w których sprzedawca prosi o przesłanie zdjęcia karty kredytowej;
– jeśli cokolwiek wydaje ci się podejrzane, nie bój się pytać samego sprzedawcy lub zespołów bezpieczeństwa.
- Sprawdzaj opinie o sklepie:
– weryfikuj, kto te opinie napisał (czy same opinie nie zostały przygotowane przez atakujących np. oppinnie.cc);
– zwracaj uwagę na historię wystawianych opinii, jeśli istnieje duża luka w dodawaniu opinii (np. rok), ogranicz zaufanie do sklepu;
– korzystaj z pomocy wyszukiwarki, oszukani klienci często pozostawiają w sieci ostrzeżenia.
W poradniku CERT przeczytamy również, jak uniknąć wejścia na stronę sprzedawcy oszusta:
- Zawsze miejmy świadomość, kto lub co przyprowadziło nas na daną stronę (promocje, rabaty, komunikaty w mediach społecznościowych, czy e-maile reklamowe).
- Jeśli szukamy danego produktu w wyszukiwarce, pamiętajmy, że w wynikach możemy znaleźć nie tylko uczciwe sklepy, ale również te niebezpieczne.
- Sprawdzajmy ofertę sklepu: np. czy w asortymencie są produkty tylko odzieżowe czy może również materiały budowlane, a to powinno wzbudzić wątpliwość.
- Sprawdzajmy poprawność graficzną i merytoryczną strony, czy jest pisana poprawną polszczyzną.
- Czytajmy regulaminy, informacje o sposobie dostarczania przesyłki, sposobie płatności i zwrotach.
- Weryfikujmy dane sprzedawcy, sprawdzajmy, czy firma wpisana jest w KRS, wczytajmy się w dane teleadresowe. Włączmy czujność, jeśli w KRS sklep wpisany jest jako stacjonarny, a działalność jest inna niż handlowa.
Jeśli potrzebujemy więcej informacji lub pomocy, bo staliśmy się ofiarami przestępczości oszustów internetowych, zgłaszajmy te sprawy do odpowiednich jednostek (np. CERT Polska). Ponadto zablokujmy konto, z którego poszła płatność, i ostrzegajmy na forach internetowych innych.
