Aktualnie żyjemy w czasach, w których Internet i nowe technologie odgrywają znaczącą rolę w wielu aspektach naszego codziennego funkcjonowania. Dzięki łatwemu dostępowi do Internetu usprawniono wiele obszarów życia. Coraz popularniejsze, szczególnie w czasie pandemii, stały się e-zakupy, e-konsultacje medyczne, praca zdalna czy załatwianie spraw w e-urzędzie. Pomimo, że Internet daje wiele możliwości, niesie ze sobą także szereg zagrożeń. Jednym z nich jest właśnie cyberprzestępczość.
Na stronie Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości o definicji cyberprzestępczości czytamy, że:
jest szerokim pojęciem, które obejmuje takie formy czynów jak np. „phishing”, czyli oszukiwanie użytkowników, aby uzyskać dostęp do ich danych personalnych, czy „hakowanie”, polegające na przejęciu dostępu do czyjegoś komputera bez zgody i wiedzy internauty. Przestępcom zależy na przejęciu haseł do kont bankowych, maili, czy portali społecznościowych. Poza pieniędzmi z kont bankowych oraz danych, kradzieży ulegają również prywatne zdjęcia i filmy, które następnie służą do szantażowania właściciela. Popularność mediów społecznościowych sprzyja rozwojowi innych form przestępczości w sieci: cyberbullingu, czyli wirtualnej przemocy, obejmującej m.in. nękanie, stalking, prześladowanie, oraz hejtu. Istnieje również pewna część Internetu nazywana darkweb – jest to sieć ukryta przed popularnymi wyszukiwarkami, gdzie odbywa się nielegalny handel towarami, takimi jak narkotyki, broń, pornografia dziecięca, paszporty czy numery kart kredytowych.
W ciągu ostatnich pięciu lat (do końca 2021) Internet Crime Compline Center (IC3) otrzymywało średnio 552 000 skarg rocznie. Skargi te dotyczą szerokiej gamy oszustw internetowych, które dotykają ofiary na całym świecie.
Według raportu FBI „Internet Crime Raport” z 2021 roku dotyczącego przestępczości w Internecie ponad 300 000 Amerykanów padło ofiarą ataków typu: phishing, vishing i smishing w 2021 roku. Te rodzaje przestępczości są najczęstsze wśród użytkowników Internetu w Stanach Zjednoczonych. Ponieważ kradzież tożsamości i oszustwa związane z zaufaniem również zajmują wysokie pozycje na liście powszechnych przestępstw, ochrona danych osobowych przed dostaniem się ich w niepowołane ręce jest niezbędnym elementem walki z przestępczością internetową.
Według raportu CERT Polska na temat stanu bezpieczeństwa w polskim internecie wynika, że w 2021 roku zespół CSIRT NASK odnotował 116 071 zgłoszeń potencjalnego wystąpienia incydentu teleinformatycznego. Z czego blisko 35% okazało się unikalnymi incydentami cyberbezpieczeństwa (29483). Według danych z raportu obie wskazane liczby są bardzo wysokie. W porównaniu do roku 2020 CERT Polska w 2021 roku odnotował wzrost obsłużonych incydentów na poziomie 182%.
Według danych z raportu CSIRT GOV w roku 2020, podobnie jak w poprzednim (2019), najwięcej incydentów zostało sklasyfikowanych wśród trzech następujących kategorii: wirus (16777), skanowanie (2604), phising (1396). Biorąc pod uwagę rozkład incydentów na poszczególne sektory, w 2020 roku największą grupę stanowiły incydenty dotyczące urzędów państwowych – 8 356 incydentów. Dane raportu CERT NASK z 2021 roku pokazują odmienne dane w kontekście typów incydentów. Najczęstszym typem ataków w 2021 roku był phishing i stanowił aż 76,57% wszystkich obsłużonych incydentów.
Na rozwój cyberataków szczególny wpływ ma szybkość wymiany informacji, przekonanie o anonimowości i nieostrożność użytkowników. Te czynniki przyczyniają się do tego, że cyberprzestępczość jest jedną z najszybciej ewoluujących działalności przestępczych. Rozwój technologii i Internetu znacząco poprawił jakość naszego życia, ale to nie zmienia faktu, że korzystając z dobrodziejstw technologii z roku na rok musimy być coraz bardziej ostrożnymi użytkownikami.
