Święta Bożego Narodzenia nazywane również Narodzeniem Pańskim – w tradycji chrześcijańskiej jest to święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. W kalendarzu liturgicznym jest to uroczystość stała przypadająca na dzień 25 grudnia.
Centrum Badań Opinii Społecznej od 14 lat cyklicznie co dwa lata realizuje wśród Polaków badania na temat postrzegania tych świąt oraz zwyczajów związanych ze obchodzeniem Bożego Narodzenia.
W 2021 roku CBOS wydał raport pt. „Boże Narodzenie 2021” z którego wynika, że dla Polaków święta Bożego Narodzenia budzą głównie skojarzenia ze świętem rodzinnym, wskazało tak 56% badanych. Ponad piąty (21%) Polak traktuje Boże Narodzenie jako święto przede wszystkim religijne – w przypadku tej odpowiedzi nastąpił spadek o 2 p.p. w stosunku do roku 2019. Niespełna co piąty (18%) zapytany wskazał odpowiedź, że Boże Narodzenie kojarzy mu się ze świętem ludzi związanych z tradycją chrześcijańską. Jeśli porównamy wyniki z 2021 roku z tymi z 2007 roku, można dostrzec wyraźny trend wskazujący, że coraz mniej Polaków uznaje Boże Narodzenie za święto w pierwszej kolejności religijne (od 2007 roku spadek o 10 p.p.), a coraz więcej za święto przede wszystkim rodzinne (od 2007 roku wzrost o 8 p.p.).
Z badań wynika, że wielu Polaków zamierza spędzić tegoroczną Wigilię w gronie rodzinnym. Dwóch na trzech badanych w odpowiedzi na pytanie z kim spędzi wigilię 2021 roku, wymienia najczęściej żonę, męża, partnera lub partnerkę (66%), blisko połowa ankietowanych wskazała rodziców (49%), a także mieszkające z nimi dzieci (48%). Blisko jedna trzecia Polaków spędzi Wigilię w gronie swojego rodzeństwa (32%) oraz z dorosłymi dziećmi, które już z nimi nie mieszkają (30%).
Niezależnie od zmian w postrzeganiu świąt Bożego Narodzenia, wiele tradycji i zwyczajów wigilijnych jest dziś przestrzegana w polskich domach w równym stopniu, co ponad 20 lat temu. Według deklaracji respondentów z 2021 roku i w porównaniu ich z danymi z 1998 roku niezmiennie w Wigilię jedną z najważniejszych tradycji jest składanie sobie życzeń (98%), spożywanie tradycyjnych potraw wigilijnych (98%), dzielenie się opłatkiem (97%) oraz przystrajanie choinki (97%). Ponad 90% zapytanych wskazuje także, że w święta ma tradycję wzajemnych odwiedzin, stanowiących okazję do wymiany życzeń z krewnymi i znajomymi (91%), przygotowuje prezenty pod choinkę (91%), wysyła życzenia świąteczne za pomocą SMS-ów, komunikatorów internetowych, e-maili lub kartek elektronicznych (88%), a także przygotowuje dodatkowe nakrycia na stole dla niespodziewanego gościa (88%).
Prezenty Świąteczne – co je wyróżnia i komu je najchętniej wręczamy?
Z badań „Święta marzeń według Polaków” zrealizowanych w listopadzie 2022 roku wynika, że nadal chętnie obdarowujemy się upominkami. Co trzeci zapytany twierdzi, że Polacy nadal chętnie obdarowują prezentami, bo ich główną motywacją jest chęć sprawienia bliskiej osobie radości. W opinii 28% prezenty to część świątecznej tradycji, którą chcemy zachować. Dla co piątego zapytanego (21%) podarowanie upominku to przede wszystkim miły gest okazujący uczucia. Dla niespełna 40% zapytanych Polaków świąteczny prezent powinien być przede wszystkim niespodzianką dla obdarowanej osoby. Zdaniem ponad co czwartego respondenta ważne jest dopasowanie upominku do charakteru osoby, której chcemy go ofiarować. Wymarzonym prezentem respondenci najbardziej chcą obdarowywać swoje dzieci jak również partnera oraz partnerkę, tak wskazało 26% zapytanych. Co piąty wymarzonym prezentem świątecznym chciałby obdarować swoich rodziców.
